1. Thiết lập trật tự thế giới mới theo hệ thống Versailles-Washington

– Sau khi Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc, các nước tư bản đã tổ chức các hội nghị hòa bình ở Versailles (1919-1920) và Oasinhtơn (1921-1922) để ký hòa ước tam quyền phân lập. Một trật tự thế giới được gọi là Hệ thống Hòa bình Versailles-Washington được thiết lập.

– Hệ thống Vexay – Washington:

+ Mang tính chất đế quốc, đem lại lợi ích lớn nhất cho các nước thắng trận: Anh, Pháp, Mỹ thiết lập chế độ nông nô và áp đặt chế độ đó đối với các nước bại trận, nhất là các dân tộc thuộc địa, phụ thuộc.

+ Xung đột lợi ích cũng nảy sinh ở các nước tư bản thắng trận.

=> Quan hệ hòa bình giữa các nước tư bản chủ nghĩa lúc này chỉ mang tính tạm thời, ngắn ngủi.

– Để duy trì trật tự thế giới mới, Hội Quốc Liên được thành lập với sự tham gia của 44 quốc gia thành viên.

2. Cao trào cách mạng 1918-1923 ở các nước tư bản chủ nghĩa. Quốc Tế Cộng Sản (Nhẹ việc, không học)

a) Cao trào cách mạng 1918-1923. ở các nước tư bản chủ nghĩa

– Lý lịch:

+ Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc, hầu hết các nước tư bản (trừ Mĩ) đều bị tổn thất nặng nề.

+ Thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga đã tác động sâu rộng đến phong trào cách mạng thế giới.

=> Năm 1918 – 1923, cao trào cách mạng bùng lên mạnh mẽ ở châu Âu.

– Diễn biến phong trào cách mạng ở châu Âu:

+ Phong trào công nhân diễn ra ở hầu hết các nước châu Âu, mà đỉnh cao là sự thành lập nước Cộng hòa Xô viết Hung-ga-ri (19.3.1919), ở Ba-vi-e (Đức 4.-1919).

+ Nhiều đảng cộng sản ra đời ở các nước khác (Đức, Áo, Hungari, Ba Lan, Phần Lan, Achentina).

b) Quốc tế cộng sản

– Nguyên nhân và điều kiện xảy ra:

+ Sự suy tàn của các nước tư bản (trừ Mỹ)

Sự phát triển của phong trào cách mạng thế giới.

+ Thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười và sự tồn tại của nhà nước Xô Viết.

+ Nỗ lực của Lênin và một số nhân vật cách mạng quốc tế.

=> Tháng 3 năm 1919, Quốc tế Cộng sản được thành lập.

– Hoạt động:

+ Từ năm 1919 đến năm 1943, Quốc tế Cộng sản đã tổ chức 7 kỳ đại hội, vạch ra đường lối cách mạng tương ứng với từng thời kỳ phát triển của cách mạng thế giới.

+ Tại Đại hội II (1920), Quốc tế Cộng sản đã thông qua “Luận cương về vấn đề dân tộc và thuộc địa” do V. I. Lênin xây dựng => chỉ đạo con đường cách mạng ở nhiều nước.

+ Tại Đại hội VII (1935), Quốc tế Cộng sản đã chỉ rõ hiểm họa của chủ nghĩa phát xít và kêu gọi các đảng cộng sản tích cực đấu tranh thành lập các Mặt trận nhân dân thống nhất để chống chủ nghĩa phát xít và chống chiến tranh.

+ Năm 1943 tự cải tổ do tình hình thế giới có nhiều thay đổi.

Đại hội VII Quốc tế Cộng sản

– Vai trò của Quốc tế Cộng sản: có công lao to lớn đối với sự thống nhất và phát triển của phong trào cách mạng thế giới.

3. Cuộc khủng hoảng kinh tế 1929-1933. và hậu quả của nó

à, lý do

– Năm 1924-1929, các nước tư bản ổn định về chính trị, kinh tế phát triển nhanh, nhưng do sản xuất hàng loạt, chạy đua về lợi nhuận dẫn đến dư thừa hàng hóa, cung vượt xa cầu.

– Tháng 10/1929, cuộc khủng hoảng bùng nổ ở Mĩ, sau đó lan sang các nước tư bản chủ nghĩa và kéo dài đến năm 1933.

b, Phát triển

– Về kinh tế: Tàn phá mạnh mẽ nền kinh tế các nước tư bản, đẩy hàng trăm triệu người (công nhân, nông dân và gia đình họ) vào cảnh nghèo đói.

– Chính trị – xã hội: không ổn định. Các cuộc đấu tranh, biểu tình, tuần hành của những người thất nghiệp diễn ra liên tục trên khắp cả nước, thu hút hàng triệu người tham gia.

– Để đối phó với cuộc khủng hoảng kinh tế và sự đàn áp phong trào cách mạng, giai cấp tư sản cầm quyền các nước tư bản chủ nghĩa đã chọn hai con đường thoát ra.

+ Con đường thứ nhất: Các nước Đức, I-ta-li-a, Nhật Bản… chưa có thuộc địa hoặc có số lượng thuộc địa ít, thiếu vốn nguyên liệu và thị trường nên đi theo con đường của chủ nghĩa phát xít nhằm đàn áp phong trào cách mạng và gây chiến tranh để chia thế giới.

+ Con đường thứ hai: Mỹ, Anh, Pháp… do có thuộc địa, có vốn và có thị trường nên có thể thoát khỏi khủng hoảng bằng chính sách hòa bình cải cách kinh tế – xã hội. Như vậy, chủ trương tiếp tục duy trì nền dân chủ đại diện, nhằm giữ nguyên hiện trạng của hệ thống Versailles-Washington.

=> Mối quan hệ giữa các nước tư bản ngày càng phức tạp, dần dần hình thành hai khối đế quốc đối lập. Một mặt – Hoa Kỳ, Anh, Pháp, mặt khác – Đức, Ý, Nhật Bản. Cuộc chạy đua vũ trang gay gắt giữa hai khối đế quốc này báo hiệu nguy cơ bùng nổ một cuộc chiến tranh thế giới mới.

Chế độ độc tài phát xít là chế độ độc tài khủng bố công khai của những thế lực phản động nhất, hiếu chiến nhất.

4. Mặt trận nhân dân chống phát xít và nguy cơ chiến tranh (Giảm tải, không học)

a) Nguyên nhân và điều kiện hình thành:

– Chủ nghĩa phát xít xuất hiện, nguy cơ chiến tranh thế giới đang đến gần.

– nghị quyết của Đại hội VII Quốc tế chỉ rõ nguy cơ của chủ nghĩa phát xít; kêu gọi các đảng cộng sản tích cực đấu tranh thành lập mặt trận nhân dân thống nhất chống chủ nghĩa phát xít và chiến tranh.

=> Phong trào đấu tranh đòi thành lập Mặt trận nhân dân chống chủ nghĩa phát xít và chiến tranh lan rộng ra nhiều nước tư bản như Pháp, I-ta-li-a, Tiệp Khắc, Hy Lạp, Tây Ban Nha…

b) Kết quả:

– Phong trào đạt được những thắng lợi tiêu biểu ở Pháp, nhưng lại thất bại ở nhiều nơi, điển hình là ở Tây Ban Nha.

+ Tháng 5/1936, Mặt trận bình dân Pháp thắng lợi trong cuộc tổng tuyển cử, bảo vệ nền dân chủ, nước Pháp thoát khỏi nguy cơ phát xít.

Mặt trận Bình dân Pháp giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 1936

+ Ở Tây Ban Nha, tháng 2-1936, Mặt trận bình dân giành thắng lợi trong cuộc tổng tuyển cử, nhưng quân phát xít do Phơ-răng cầm đầu đã gây ra nội chiến, xóa bỏ nền cộng hòa.