Bài 1 trang 43 sgk lịch sử 11: Sưu tầm tài liệu, tranh ảnh về các nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ, họa sĩ nổi tiếng cuối thời Cận đại.
1. Âm nhạc

Nhà soạn nhạc Moda (1756 – 1791)

Nhà soạn nhạc Trakovsky (1840 – 1893)
2. Nhà văn là nhà thơ

Victor Hugo (1802-1885)

Nhà văn Lepton Stoy (1828-1910)

Nhà thơ Pushkin (1799 – 1837)
3. Vẽ tranh

Rembrandt (1606 – 1669)

Van gốc (1853 – 1890)
Bài 2 trang 43 sgk lịch sử 11: Lập bảng hệ thống tri thức về các nhà VH hiện đại: tác giả, năm sinh – năm mất, tác phẩm, nhận xét đóng góp và hạn chế.
* Bảng kiến thức về nhà văn hóa hiện đại
Lĩnh vực
|
Tác giả
|
công trình tiêu biểu
|
|
Văn học
|
Victor Hugo (Pháp, 1802 – 1885)
|
Tiểu thuyết “Liệt sĩ”.
|
|
Lep Tanstoy (Nga, 1828 – 1910)
|
Chiến tranh và Hòa bình, Anna Karenina, Phục sinh.
|
||
Mác (Mỹ, 1935 – 1910)
|
Những chuyến du hành của Inoson, Những cuộc phiêu lưu của Tom Turner.
|
||
Banzac (Pháp, 1799 – 1850)
|
Cuộc đời lam lũ, thất vọng, ông trời không có mắt,…
|
||
Andersen (Đan Mạch, 1805 – 1875)
|
Được mệnh danh là “ông hoàng truyện cổ tích” với các tác phẩm: “Nàng tiên cá”, “Cô bé bán diêm”,…
|
||
Pushkin (Nga, 1799 – 1837)
|
Con Đường Mùa Đông, Anh Yêu Em, Mây Đen,…
|
||
Rabindranath Togo (Ấn Độ)
|
Đặng Thơ (Đạt giải Nobel 1913).
|
||
Lỗ Tấn (Trung Quốc, 1881 – 1936)
|
Nhật Ký Người Điên, AQ Căn Bản Truyện; Các loại thuốc,…
|
||
Joseridan (Phi-líp-pin)
|
đừng chạm vào tôi…
|
||
Về nghệ thuật
|
nghệ thuật
|
Van gốc (Hà Lan)
|
Đêm đầy sao, Iris, Bullfowl,…
|
Rembrandt (Hà Lan, 1606 – 1669)
|
|
||
Fujita (Nhật Bản)
|
Mèo khôn…
|
||
Picasa (Tây Ban Nha)
|
Tay guitar già, người phụ nữ đang khóc…
|
||
Levitan (Nga)
|
Thu Vàng, Rừng Bạch Dương, La Viru,…
|
||
Âm nhạc
|
Berlin, Đức)
|
Các bản giao hưởng số 3, số 5, số 9,…
|
|
Thời trang (Áo, 1756-1791)
|
Đóng góp lớn cho nghệ thuật hợp xướng.
|
||
Trakovsky (1840 – 1893)
|
Vở ballet: Hồ thiên nga, Người đẹp ngủ trong rừng, Opera: Heo con,…
|
* Bình luận:
– Sự đóng góp:
+ Phản ánh hiện thực xã hội, những vấn đề như đói nghèo, bần cùng, áp bức, bóc lột, chiến tranh xâm lược phi nghĩa, v.v.
+ Ông đã dùng ngòi bút của mình đánh đuổi quân xâm lược và phong kiến, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
+ Thể hiện khát vọng xây dựng xã hội mới tốt đẹp hơn, góp phần làm giàu tri thức nhân loại.
– Hạn chế: không thể đánh đổ các thế lực thống trị, bóc lột, không thể giúp dân nghèo thoát khỏi ách nô lệ.
Bài 3 trang 43 SGK Lịch Sử 11: Dẫn chứng một tác phẩm văn học nghệ thuật (chọn lọc), chỉ ra vài nét về đời sống xã hội đương thời trong tác phẩm.
* Nội dung chính của tác phẩm “Thuốc” (Lỗ Tấn):
— Truyện “Thuốc” được Lỗ Tấn viết năm 1919, vào lúc phong trào ngày 4 tháng 5 bùng nổ.
– Trước sự xâm lược, chia cắt của các nước đế quốc (Nhật, Nga, Anh, Pháp, Đức), Trung Quốc trở thành một nước nửa phong kiến, nửa thuộc địa, có nền kinh tế khập khiễng, lạc hậu.
Truyện gồm 4 chương:
+ Kể về vợ chồng Hoa Tuyền – chủ quán trà nghèo có đứa con trai duy nhất bị bệnh lao phổi nặng. Nhờ có người mách bảo, vào một đêm mùa thu, trước khi trời sáng, lão Hoa Thuyên đã đến pháp trường mua chiếc bánh bao thấm máu người vừa bị kết án tử hình về cho con trai ăn vì cho rằng món ăn này sẽ chữa khỏi bệnh của mình.
+ Vợ chồng Hoa Tuên hoàn toàn tin tưởng vào hiệu quả của bài thuốc này.
+ Sáng hôm sau, khi bé Thuyên đã ăn xong, phòng trà Hoa Thuyên cũ dần đông khách. Những câu chuyện trong quán trà này phản ánh sâu sắc hiện thực xã hội Trung Quốc lúc bấy giờ: thứ nhất, họ đều tin vào hiệu quả của thuốc; Thứ hai, họ đang nói về người tù bị chém sáng nay, đó là Hạ Du. Hạ Du đi cổ động cho cách mạng, họ cho rằng Hạ Du bị điên và là một thằng khốn nạn.
+ Sáng tiết Thanh Minh năm sau, mẹ Hạ Du và mẹ Hoa Tửu ra nghĩa trang thăm mộ con trai. Hai bà mẹ đau buồn ban đầu cảm thấy đồng cảm. Họ ngạc nhiên khi thấy trên mộ Hạ Du có một vòng hoa. Mẹ của Xia Du bắt đầu hiểu hành động của con trai mình và tin rằng những kẻ đã giết Xia Du chắc chắn sẽ bị trả giá.
* Tác phẩm khắc họa đời sống xã hội hiện đại:
– Vạch trần sự thiếu hiểu biết lạc hậu của những người cho rằng ăn bánh bao tẩm máu người sẽ khỏi bệnh lao.
– Người Trung Quốc phải chữa căn bệnh ngu dốt và ngu dốt, chúng ta không thể tiếp tục tin vào những phương thuốc khủng khiếp và lạc hậu như vậy.
– Ngoài ra, như nhà cách mạng Lỗ Tấn muốn khẳng định rằng muốn cứu nước Trung Hoa thì phải chữa được căn bệnh mê muội và xa lánh quần chúng của nhà cách mạng Hạ Du thời bấy giờ.
Lý thuyết Bài 7: Những thành tựu văn hóa thời cận đại
1. Sự phát triển của văn hóa thời kỳ cận đại
– Sau các cuộc cách mạng tư sản và cách mạng công nghiệp, kinh tế các nước có điều kiện phát triển.
— Trong xã hội, mối quan hệ giữa cái cũ và cái mới rất phức tạp, đây là một thực tế do các nhà văn, nhà thơ, nhà viết kịch tạo ra.
– Văn học, nghệ thuật, tư tưởng có vai trò quan trọng trong việc đả kích sự ủng hộ của hệ thống phong kiến, hình thành quan điểm, tư tưởng của những người tư sản.
a) Về văn học:
* Ở miền Tây
– Xuất hiện những nhà tư tưởng tiến bộ, những nhà văn, nhà thơ, nhà viết kịch nổi tiếng.

* Ở châu Á
– Trung Quốc: Cao Tuệ Khang (1716 – 1763).
– Nhật Bản: nhà thơ, nhà viết kịch vĩ đại Chikamasu Mandemon (1653 – 1725).
– Việt Nam: thế kỷ 18 có nhà bác học Lê Cự Đôn (1726 – 1784), …
b) Về âm nhạc:
– Beethoven là nhà soạn nhạc lỗi lạc người Đức. Các tác phẩm của ông thấm nhuần tinh thần dân chủ, cách mạng, trong đó có các bản giao hưởng số 3, số 5, số 9 nổi tiếng.
– Moda (1756-1791) là nhà soạn nhạc vĩ đại người Áo có đóng góp lớn cho nghệ thuật hợp xướng.

Beethoven (1770-1827)
c) Về hội họa:
Rembrandt (1606-1669) là một họa sĩ và thợ in nổi tiếng người Hà Lan thế kỷ 17, được biết đến với những bức chân dung, phong cảnh với nhiều chất liệu sơn dầu, khắc kim loại,…
d) Về ý kiến:
– Trào lưu triết học Khai sáng thế kỷ XVII – XVIII ở Pháp như: Montesquieu (1689 – 1755); Vôn-te (1694 – 1778); G. Ru-tơ (1712 – 1778)
– Nhóm bách khoa toàn thư do Diderot đứng đầu. Điều này được so sánh với “Như đại bác mở đường cho bộ binh”.
2. Những thành tựu văn học, nghệ thuật đầu thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX.
a) Điều kiện lịch sử
– Chủ nghĩa tư bản đã khẳng định vị thế trên phạm vi toàn cầu và bước vào giai đoạn đế quốc chủ nghĩa.
– Giai cấp tư sản nắm quyền, bành trướng và xâm chiếm các thuộc địa, đời sống của nhân dân lao động bị áp bức ngày càng cực khổ.
b) Những thành tựu đặc sắc của văn học, nghệ thuật đầu thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX.
* Văn học:


* Nghệ thuật:
– Kiến trúc: Cung điện Versailles hoàn thành năm 1708; Bảo tàng nước Anh; Bảo tàng Hermitage; Bảo tàng Louvre (Paris, Pháp) là bảo tàng có hiện vật lớn nhất thế giới.

Cung điện Versailles (Pháp)
– Hội họa: danh họa Van Gogh (Hà Lan) với các tác phẩm Hoa hướng dương, Fugit (Nhật Bản), Piczo (Tây Ban Nha), Levitan (Nga),…

Tranh “Mùa thu vàng” của họa sĩ Levitan
– Âm nhạc: Trai-kokki với Hồ thiên nga, Người đẹp ngủ trong rừng, ….
=> Tác dụng: phản ánh hiện thực xã hội, mong muốn xây dựng xã hội mới tốt đẹp hơn.
3. Trào lưu tư tưởng tiến bộ, sự ra đời và phát triển của chủ nghĩa xã hội khoa học từ giữa thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20.
