I. Đặc điểm khu vực Tây Nam Á và Trung Á
1. Tây Nam Á
– Vị trí địa lý: Nằm ở phía Tây Nam châu Á, tiếp giáp với 3 châu lục: Á, Âu, Phi; trên con đường biển quốc tế từ Á sang Âu. Nơi đây có vị trí chiến lược về kinh tế, giao thông và quân sự.
– Diện tích: 7 triệu km2
– Dân số: 313 triệu người.
– Lãnh thổ bao gồm các quốc gia sau: Armenia, Azerbaijan, Bahrain, Síp, Georgia, Iran, Iraq, Israel, Jordan, Kuwait, Lebanon, Oman, Palestine (Dải Gaza và Bờ Tây sông Jordan), Qatar, Saudi Ả Rập, Syria, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Yemen, Phần châu Á: Ai Cập (Bán đảo Sinai), Thổ Nhĩ Kỳ (Tiểu Á hoặc Anatolia).
– Điều kiện tự nhiên và tài nguyên:
+ Khí hậu khô, nóng nhiều cao nguyên và hoang mạc.
+ Tài nguyên dầu mỏ tập trung chủ yếu quanh vịnh Ba Tư.
Tính năng xã hội:
+ Nơi xuất hiện nhiều quốc gia có nền văn minh rực rỡ. Nơi sinh sống của nhiều tôn giáo lớn.
+ Hiện nay phần lớn dân số theo đạo Hồi nhưng chia thành nhiều giáo phái -> các phần tử cực đoan gây mất ổn định trong khu vực.
2. Trung Á
– Diện tích: 5,6 triệu km2.
– Dân số: 61,3 triệu người.
– Vị trí địa lý: Nằm ở trung tâm châu Á, không giáp biển, đại dương, trên con đường tơ lụa. Nó chiếm một vị trí chiến lược về quân sự và kinh tế.
– Gồm các nước: Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkmenistan, Uzbekistan, Mông Cổ.
– Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên:
Khu vực này giàu trữ lượng dầu mỏ, sắt, đồng, thủy điện, than đá, uranium, v.v.
+ Khí hậu khô hạn, nếu giải quyết được vấn đề nước tưới có thể trồng bông và các loại cây kỹ thuật.
+ Động vật ăn cỏ trên đồng cỏ.
Tính năng xã hội:
+ Khu vực đa sắc tộc, mật độ dân số thấp.
Ngoại trừ Mông Cổ, phần lớn dân số theo đạo Hồi.
+ Nền văn minh phương Đông và phương Tây.
II. Một số vấn đề của Tây Nam Á và Trung Á
1. Vai trò cung cấp dầu mỏ
– Trữ lượng dầu mỏ lớn, Tây Nam Á chiếm 50% thế giới => cung cấp chủ yếu cho thế giới -> trở thành nơi tranh giành ảnh hưởng của nhiều cường quốc.
– Nhiều tổ chức tôn giáo, chính trị cực đoan tăng cường hoạt động, gây mất ổn định mà nguyên nhân sâu xa là nguồn dầu mỏ và vị trí địa chính trị quan trọng của khu vực.
2. Xung đột sắc tộc, tôn giáo và khủng bố
– Lý do:
+ Tranh giành đất, nước, tài nguyên.
+ Sự can thiệp của nước ngoài, các tổ chức cực đoan.
– Biểu hiện: Xung đột Ả Rập – Do Thái kéo dài, thường là xung đột giữa Israel và Palestine.
– Hậu quả: nghèo đói gia tăng, an ninh khu vực mất ổn định.
