I. Nguyên nhân chiến tranh

1. Quan hệ quốc tế cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX

– Sự phát triển không đồng đều về kinh tế và chính trị của chủ nghĩa tư bản đã làm thay đổi sâu sắc so sánh lực lượng giữa các đế quốc cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX.

Sự phân chia thuộc địa giữa các đế quốc cũng không đồng đều. Đế quốc cũ (Anh, Pháp) có nhiều thuộc địa. Đế quốc non trẻ (Đức, Mỹ, Nhật) ít thuộc địa.

– Mâu thuẫn giữa các đế quốc về vấn đề thuộc địa nảy sinh và ngày càng gay gắt.

– Cuối thế kỉ XIX, chiến tranh giành thuộc địa nổ ra ở nhiều nơi:

– Hình thành hai phe đối lập:

Đức, nước có nhiều thuộc địa, là nước hiếu chiến nhất trong cuộc đấu tranh giành thuộc địa. Năm 1882, Đức cùng với Áo-Hung và Ý thành lập “phe Liên minh” nhằm chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh thế giới.

+ Để chống Anh, kí kết hiệp định tay đôi với Nga và Pháp về việc thành lập “phe hiệp thương” (đầu TK XX).

=> Hai khối quân sự đang tích cực chuẩn bị chiến tranh.

2. Nguyên nhân chiến tranh

* Lý do sâu xa

– Sự phát triển không đồng đều của các nước đế quốc, mâu thuẫn ngày càng gay gắt giữa các đế quốc để tranh giành thuộc địa (chủ yếu là giữa đế quốc Anh và Đức) là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến chiến tranh.

– Sự cạnh tranh giữa các đế quốc để giành thị trường và thuộc địa.

Sơ đồ hai khối quân sự trong Chiến tranh thế giới thứ nhất

* Nguyên nhân trực tiếp

– Hình thành hai khối quân sự đối lập, cạnh tranh lẫn nhau.

– Bối cảnh: ngày 28-6-1914, hoàng tử, người thừa kế ngai vàng của Áo-Hung bị giết ở Bosna (Serbia).

Thái tử Áo-Hung bị ám sát

II. Diễn biến chiến tranh

1. Thời kỳ thứ nhất (1914-1916)

Thời gian	sự kiện quân sự
Ngày 28 tháng 7 năm 1914	Áo-Hungary tuyên chiến với Serbia.
Ngày 1 tháng 8 năm 1914	Đức tuyên chiến với Nga.
03.08.1914	Đức tuyên chiến với Pháp.
08/04/1914	Vương quốc Anh tuyên chiến với Đức.
tháng 8 năm 1914	Đức tấn công Pháp ở mặt trận phía Tây, thủ đô Pa-ri bị uy hiếp, quân Pháp bị đe dọa diệt vong.
tháng 9 năm 1914	Nga tấn công Đức ở Mặt trận phía Đông. Đức phải giảm quân từ Mặt trận phía Tây sang Mặt trận phía Đông ⇒ Pháp được cứu.
Đầu năm 1915	Đức tập trung lực lượng tấn công Nga ở Mặt trận phía Đông nhưng Đức không đạt được mục đích là loại Nga ra khỏi vòng chiến.
1916 năm	– Đức chuyển trọng tâm tấn công sang mặt trận phía Tây, mở chiến dịch tấn công Verdun (Pháp, 12/1916) nhưng không thành công. ⇒ Phe Hiệp ước và Liên minh bước vào giai đoạn phòng thủ.

2. Thời kỳ thứ hai (1917 – 1918)

Đức ký thỏa thuận đầu hàng kết thúc Thế chiến thứ nhất

3. Mở rộng: Vì sao Mĩ tham gia Chiến tranh thế giới thứ nhất muộn?

– Lúc đầu Mỹ “trung lập”, thực chất Mỹ muốn dùng chiến tranh để bán vũ khí cho cả hai bên, và khi chiến tranh kết thúc, dù thắng hay thua, các nước tham chiến đều bị suy yếu và Mỹ sẽ khẳng định. tính ưu việt của nó.

– Đến năm 1917, Mĩ tham chiến và đứng về phe Hiệp ước nhằm:

+ Được chia lợi nhuận lớn hơn sau khi chiến tranh kết thúc.

+ Nhằm ngăn chặn sự lan rộng của phong trào cách mạng thế giới.

III. Sự kết thúc của Chiến tranh thế giới thứ nhất

1. Hậu quả của chiến tranh

– Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc với sự thất bại của phe Đồng minh để lại những thiệt hại to lớn về người và của.

+ 10 triệu người chết.

+ 20 triệu thương binh.

Giá là 85 tỷ đô la.

– Các nước châu Âu trở thành con nợ của Mỹ.

– Bản đồ thế giới đã được thay đổi.

– Cách mạng Tháng Mười Nga thành công là bước ngoặt lớn của tình hình thế giới.

Hậu quả của Chiến tranh thế giới thứ nhất

2. Tính chất: Chiến tranh thế giới thứ nhất là cuộc chiến tranh đế quốc phi nghĩa.

3. Mở rộng: Ảnh hưởng của Chiến tranh thế giới thứ nhất đối với Việt Nam:

Trong Chiến tranh thế giới thứ nhất, Pháp tăng cường khai thác thuộc địa và bắt lính Việt Nam.

– Việt Nam là thuộc địa của thực dân Pháp, Pháp tham gia Chiến tranh thế giới thứ nhất và chịu nhiều tổn thất nặng nề.

– Để khắc phục hậu quả do chiến tranh gây ra, tất yếu Pháp sẽ tăng cường bóc lột, bóc lột thuộc địa để bù đắp tổn thất trong chiến tranh. Hơn nữa, trong chiến tranh, thực dân Pháp âm mưu tăng cường bắt lính Việt Nam đi đánh giặc để làm bia đỡ đạn cho thực dân Pháp.