I. Cách mạng tháng Mười Nga năm 1907

1. Vị thế nước Nga trước thềm cách mạng

a, Về chính trị

– Đầu thế kỷ 20, nước Nga vẫn là một nước quân chủ chuyên chế do Nga hoàng đứng đầu.

— Năm 1914, Nga hoàng lôi kéo nhân dân Nga tham gia cuộc chiến tranh đế quốc, gây hậu quả nặng nề về kinh tế – xã hội.

b) Về kinh tế: Lạc hậu, kiệt quệ do chiến tranh, nạn đói diễn ra ở nhiều nơi, công nông nghiệp vẫn còn.

c, Về xã hội:

– Đời sống của nông dân, công nhân, các dân tộc ở Đế quốc Nga vô cùng khổ cực.

Các phong trào phản chiến đòi lật đổ Nga hoàng diễn ra khắp nơi.

=> Chính quyền Nga hoàng ngày càng bất lực, không có khả năng tiếp tục cai trị theo đường lối cũ. Nước Nga đang đứng trước ngưỡng cửa của một cuộc cách mạng.

2. Từ Cách mạng Tháng Hai đến Cách mạng Tháng Mười

a, Cách mạng tư sản dân chủ tháng Hai năm 1917

– Mở đầu cuộc cách mạng dân chủ – tư sản Nga: ngày 23/2/1917, cách mạng bùng nổ bằng cuộc biểu tình của 9 vạn công nhân ở Pê-tơ-rô-grát.

– Phong trào nhanh chóng chuyển từ tổng bãi công chính trị sang khởi nghĩa vũ trang.

– Lãnh đạo: Đảng Bolshevik

– Lực lượng tham gia: công nhân, binh lính, nông dân.

– Kết quả:

+ Chế độ quân chủ cung đình bị lật đổ.

+ Xô viết đại biểu công nhân và binh lính được thành lập (tháng 3/1917, toàn nước Nga có 555 Xô viết)

Đồng thời giai cấp tư sản thành lập chính phủ lâm thời.

+ Nga trở thành Cộng hòa

– Tính chất: Cách mạng tháng Hai năm 1917 ở Nga là cuộc cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới.

Cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới là cuộc cách mạng thực hiện các nhiệm vụ của một cuộc cách mạng dân chủ tư sản dưới sự lãnh đạo của giai cấp vô sản, sau khi thắng lợi sẽ tiến lên cách mạng xã hội chủ nghĩa.

– Sau Cách mạng Tháng Hai, ở Nga tồn tại 2 chính quyền song song:

Chính phủ lâm thời (tư sản).

Đại biểu của Xô viết (vô sản).

b.Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917

* Tình huống

– Sau Cách mạng Tháng Hai, ở Nga tồn tại hai chính quyền song song. Hai chính phủ đại diện cho lợi ích của các giai cấp khác nhau không thể cùng tồn tại lâu dài.

– Trước tình hình đó, Lênin và Đảng Bôn-sê-vích xác định cách mạng Nga là bước chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa (lật đổ chính phủ tư sản lâm thời).

– Đầu tháng 10/1917, không khí cách mạng bao trùm cả nước. Lê-nin trở về quê hương trực tiếp lãnh đạo khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền.

* Diễn biến cuộc khởi nghĩa

– Tháng 4-1917: Lê-nin thông qua Luận cương tháng Tư của Đảng Bôn-sê-vích xác định mục tiêu tiếp theo của cách mạng Nga là chuyển từ cách mạng dân chủ-tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa.

– Đêm 24-10-1917: khởi nghĩa bùng nổ.

– Đêm 25-10: tấn công Cung điện Mùa Đông, bắt các bộ trưởng của chính phủ tư sản.

=> Khởi nghĩa Petrograd thắng lợi.

-3/1/1918: Chính quyền Xô viết giành thắng lợi trước nước Nga rộng lớn.

* Tính chất: Cách mạng tháng Mười mang tính cách mạng xã hội chủ nghĩa

II. Cuộc đấu tranh xây dựng và bảo vệ chính quyền Xô viết

1. Xây dựng chính quyền Xô viết

Đại hội Xô viết toàn Nga lần thứ II (25 tháng 10 năm 1917)

– Đêm 25-10-1917, chính quyền Xô viết do Lê-nin đứng đầu được thành lập.

– Nhiệm vụ chủ yếu của chính quyền Xô Viết:

+ Đập tan bộ máy nhà nước cũ của giai cấp tư sản và địa chủ.

+ XD bộ máy nhà nước kiểu mới của nhân dân lao động.

Các hoạt động thực hiện nhiệm vụ cách mạng:

+ Đã thông qua: “Sắc lệnh hòa bình” và “Sắc lệnh ruộng đất”.

+ Xoá bỏ những vết tích phong kiến, địa vị và đặc quyền của nhà thờ.

+ Thực hiện quyền bình đẳng nam nữ, các dân tộc đều có quyền bình đẳng và quyền tự quyết.

+ Để bảo vệ chính quyền cách mạng, ông lập ra Hồng quân.

+ Quốc hữu hóa các nhà máy, xí nghiệp của giai cấp tư sản, thành lập Hội đồng kinh tế quốc dân tối cao để xây dựng nền kinh tế xã hội chủ nghĩa.

=> Nhận xét: Chính sách của chính quyền Xô Viết có lợi và bảo vệ lợi ích của người lao động; Thể hiện tính ưu việt, tiến bộ của chính quyền mới, chính quyền của dân, do dân, vì dân.

2. Để bảo vệ quyền lực của Liên Xô

a) Tham khảo lịch sử:

– Cuối năm 1918, quân đội 14 nước đế quốc câu kết với các thế lực phản cách mạng trong nội bộ mở cuộc tiến công nhằm tiêu diệt nước Nga Xô viết.

Poster năm 1920 – ‘Nhập ngũ tình nguyện?’ – Kêu gọi thanh niên nhập ngũ bảo vệ Tổ quốc

b) Đường lối lãnh đạo và chủ trương của chính quyền Xô viết: thực hiện chính sách “ngụy quân cộng sản”.

* Nội dung CS thời chiến:

Nhà nước kiểm soát tất cả các ngành công nghiệp.

– Thu lương thực dư thừa của nông dân.

– thực hiện chế độ lao động cưỡng bức.

=> Tác dụng của chính sách cộng sản thời chiến: nguồn nhân lực của đất nước được huy động tối đa, sức mạnh tổng hợp được tạo ra, đến cuối năm 1920, nước Nga đã đẩy lùi sự can thiệp của các nước đế quốc, bảo vệ được chính quyền mới thành lập.

III. Ý nghĩa lịch sử của Cách mạng Tháng Mười Nga

1. Trong nước

– Xoá bỏ ách áp bức bóc lột của phong kiến ​​và tư sản, giải phóng công nhân và người lao động.

– Lập công, nông vì vận mệnh Tổ quốc, xây dựng chủ nghĩa xã hội.

2. Với hòa bình

– Thay đổi cục diện thế giới.

– Bệnh tật để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho cách mạng thế giới.